Wie was het? Waar kwam hij vandaan? Wat heeft hij gedaan om zo'n vreselijk lot over zichzelf én zijn bemanning uit te roepen?

Pieter van Halen

Pieter van Halen is de eerste man op het lijstje van mogelijke spookschipkapiteins. Hij bouwde ooit een zwart schip, dat door zijn snelheid ook wel 'de doodskist' werd genoemd. Op een gegeven moment is Van Halen bedrogen door zijn neef. Zijn hart is daardoor koud geworden en hij hielp niemand meer. Het is zeker dat Pieter van Halen heeft bestaan, maar of hij nou de vervloekte kapitein van de Vliegende Hollander is geworden...

Bernard of Barent Fockez 

De tweede mogelijke kapitein is Barent Fockez. Ook hij bouwde een schip, voor de VOC, en voer in recordtijd naar Indië. Het schip voer altijd door met volle zeilen, zelfs in de ergste storm, door zijn ijzeren ra's. In Indië joeg Fockez op smokkelaars. Na zijn dood kreeg hij een standbeeld op het eiland Kuiper, bij Batavia, om de Hollandse schippers te herinneren aan de grootheid van de VOC. Later is het beeld vernield door Engelsen, die niet zo enthousiast waren over de Nederlanders. Sommige mensen beschuldigden Fockez van tovenarij, of van het verkopen van zijn ziel aan de duivel. 

Jaques R.W. Sinnighe schreef in Spokerijen in Amsterdam en Amstelland dat de stuurman van Fockez tijdens een reis overboord viel. Dit gebeurde door onoplettendheid van de duivel, die voor een veilige vaart zou zorgen. Iemand vloekte om deze dood of om slap liggende zeilen, waardoor het schip in de macht van de duivel kwam. Fockez voer voor eeuwig door, met in zijn hand één of meerdere brieven voor zijn allang overleden bazen van de VOC.

De derde en daarmee alweer een-na-laatste kapitein is Willem van der Decken. Deze naam kan bekend klinken, het is namelijk de naam van de hoofdpersoon in de Efteling attractie ‘De Vliegende Hollander’ (zie De attractie). Frederich Marryat schreef in zijn boek The Phantom ship dat Van der Decken in Terneuzen woonde met zijn vrouw en zoon, voordat hij zichzelf, zijn bemanning en zijn schip vervloekte. De arrogante kapitein besloot namelijk uit te varen op 1e Paasdag, terwijl er ook nog een hevige storm woedde. Zijn bemanning waarschuwde hem nog, vroeg hem om te wachten tot de storm was gaan liggen, maar Van der Decken negeerde alle adviezen en voer toch uit. Op een gegeven moment, dicht bij Kaap de Goede Hoop, werd het bijna onmogelijk om nog door te varen. De kapitein raakte gefrustreerd, gooide zijn stuurman overboord, schold tegen God en riep vervolgens: “God of de duivel, de Kaap vaar ik om, al moet ik varen tot het laatste oordeel!” Hierna is zijn schip overgenomen door de duivel en waren hijzelf, zijn bemanning én zijn schip gedoemd om eeuwig te blijven varen.

Davy Jones

De laatste kapitein die ik hier ga beschrijven, is Davy Jones. Hij is niet alleen een personage uit de zeer bekende Pirates of the Caribbean films, maar het zou ook heel goed kunnen dat hij de kapitein van de Vliegende Hollander is. Hij werd gezien als een soort god of duivel van de zee, en zijn kist of kluis (Davy Jones’ Locker) staat voor de bodem van de zee. Zeelui waren als de dood om hier terecht te komen en hun thuishaven nooit meer terug te zien. In 1751 werd Jones door de Schotse auteur Tobias Smollett omschreven als het monster dat over al het kwaad, alle kwade geesten van de zee heerst. Hij zou verschillende gedaantes hebben, waaronder één met drie rijen tanden, een staart, hoorns en blauwe rook uit de neusgaten.

Davy Jones zou eerst uitbater van een bar zijn geweest. In die tijd was hij al niet zo aardig voor zijn medemensen, maar het werd nog erger toen hij een schip stal en piraat werd. Hij kaapte schepen, onthoofdde of kielhaalde een groot deel van de bemanning en liet de rest van de bemanning met het schip ten onder gaan.

Het kan zijn dat Davy Jones een andere naam was voor Van der Decken, een bijnaam van de duivel of een op zichzelf staand figuur in de legende. Helaas zullen we hier waarschijnlijk nooit achter komen…