Elf

Elfen komen van oorsprong uit de Germaanse en Noordse mythologie, maar zijn inmiddels bekend in veel verschillende verhalen. Aan de ene kant worden ze geassocieerd met wezens die mensen in het huishouden helpen, maar aan de andere kant ook met plaaggeesten die het de mensen moeilijk maken. Zo zouden ze voedsel, vee of zelfs kinderen stelen of knopen in de manen van paarden leggen. Ook werden ze in verband gebracht met plotselinge ziektes of de geesten van overledenen.

In de Oud-Noordse bronnen worden elfen onderverdeeld in twee groepen: Ljòsálfar en Dökkálfar. De Ljòsálfar zijn mooier dan de zon en de Dökkálfar zijn donkerder dan pek.

 

 

Later, in de middeleeuwse overlevering, hebben de elfen een hemelse schoonheid. Vaak zijn ze vrouwelijk en steeds meer gelijk aan engelen uit de christelijke traditie.

De godin Danu
De godin Danu

In de Keltische folklore zijn elfen de afstammelingen van Danu, een godin. Ze kwamen volgens het ene verhaal over zwarte wolken naar Ierland, terwijl het andere verhaal zegt dat ze daar aankwamen met schepen, die ze verbrand hebben om een terugkeer te voorkomen. Door die verbranding zouden dan de zwarte wolken zichtbaar zijn geworden. Na een aantal onderlinge oorlogen kwam er een ander volk, de Milesians, dat de eerste elfen versloeg. Ze verdeelden het land in tweeën en besloten zelf boven de grond te leven. Ze dwongen het volk van Danu onder de grond te leven. Sindsdien worden ze ‘Sídhe’ of ‘Aos Sí’ (volk van de grafheuvels) genoemd. Het was een volk dat niet beter was dan mensen, maar anders. Zo konden ze contact leggen met de zielen van overledenen en de geesten van de natuur. Ze werden afgebeeld als elfen. Hun wereld was door grafheuvels, grotten of de zee te bezoeken, maar wees gewaarschuwd: als je bewust op zoek bent naar de wereld van eeuwige jeugd en gezondheid, staat je een ongelukkig lot te wachten!

Een gevallen engel
Een gevallen engel

Weer een ander verhaal over de elfen komt uit IJsland. Eva waste op een dag haar kinderen in de rivier, toen God langskwam. Eva verborg haar kinderen die nog niet gewassen waren, en deze kinderen werden elfen. Sinds het christendom worden elfen soms gezien als de zielen van kinderen die niet gedoopt zijn. In andere verhalen zijn het gevallen engelen die tussen de Hemel en de Hel in leven.

 

Elfen kunnen ook nog lijken op mensen. Ze verschillen niet genoeg om het te laten opvallen, maar lijken volgens de Angelsaksische overlevering op een adellijk figuur. Vaak hebben ze dan ook een grote strijdvaardigheid.

 

 

Later zijn mensen elfen gaan zien als kleine, demonische, onzichtbare wezens die met pijlen op slachtoffers schoten en zo ziekte en ellende zaaiden.

Nu worden de begrippen ‘elf’ en ‘fee’ vaak door elkaar gebruikt. Elfen zien eruit als kleine wezentjes met vleugels als die van een vlinder. Ze beschikken over bovennatuurlijke krachten. Een andere vorm van de elf is die van een menselijke gestalte met puntoren. De basis hiervan ligt in de werken van J.R.R. Tolkien (In de Ban van de Ring, De Hobbit), in wiens boeken de elfen lijken op de Angelsaksische elf.

Avalon
Avalon

Net als over de herkomst en het uiterlijk van elfen, zijn er ook veel uiteenlopende verhalen over waar de elfenrijken zich bevinden. Ieren spreken van het spookeiland Hy Breasail, terwijl de oude Britten beweerden dat er elfen woonden op het eiland Man. Sommigen zeggen dat koning Arthur op het eiland Avalon door vier elfenkoninginnen is verzorgd, toen hij dodelijk gewond daarheen werd gebracht. Sindsdien zou hij slapen in het hart van een elfenheuvel. In IJsland zouden de elfen wonen in huizen van gestapelde stenen. Door de bevolking van IJsland en bezoekers moeten deze worden vergroot.